Afsluiting stage en opleiding : poster 'Wie ben ik als leraar?'

Onderstaande poster wordt op de posterbeurs aanstaande woensdag 18 juni 2014 voorgesteld.

GIP (DCO)

Ik koos voor een good practice uit 6 industriële wetenschappen op EDUGO, Campus Glorieux te Oostakker. De GIP handelt over de waterzuivering in een chemische bedrijf in het Gentse, Taminco. Dit sluit ergens aan bij mijn vooropleiding, namelijk farmaceutische en biologische laboratoriumtechnologie. 

Deze GIP heeft een duidelijke structuur, opbouw en samenhang. Qua lay-out en structuur vertoont het sterke gelijkenissen met mijn bachelorproef. De leerlingen worden duidelijk voorbereid op een opleiding aan de hogeschool.

Globaal gezien is er een inleiding, midden en slot aanwezig.
De GIP start met een voorwoord, hierin wordt het doel van de GIP toegelicht en is er ruimte voor een dankwoord. Nadien volgt de inhoudsopgave. Deze wordt weergegeven volgens de vooropgestelde normen, die ook op de hogeschool worden gevolgd.

Het midden van de GIP zelf is het theoretische en praktische gedeelte. Er wordt gestart met een omschrijving van het begrip pH. Nadien wordt de waterzuivering in Taminco beschreven, gevolgd door de stalenanalysen. Hierbij worden de gebruikte methoden beschreven. Deze onderdelen van de GIP zijn gebaseerd op literatuurstudie en bedrijfsbezoeken in Taminco. Het laatste onderdeel bevat een proef, dit betreft een analyse dat de leerling zelfstandig, onder begeleiding, uitvoerde.

In het besluit wordt de ervaring bij het maken van een GIP beschreven. Als besluit lijkt me een conclusie over de gedane analyse meer op zijn plaats, anderzijds is het de doelstelling dat de leerlingen bewijzen dat ze bekwaam zijn een belangrijk deel van de leerstof te verwerken. In het kader hiervan is reflectie over dit proces belangrijk en kan worden opgenomen als besluit. Hieruit blijkt dat de leerling oprecht geïnteresseerd is en graag een professionele bachelor chemie wil aanvatten.
Er is een correct weergegeven trefwoordenlijst, bibliografie en online bronnenlijst aanwezig. Ik mis wel de bronvermeldingen in de GIP zelf. Echter, aangezien er veel uit de cursus chemie komt is dit minder zinvol.
Tenslotte is ook een lijst met emailverkeer, fotolijst en bijlagelijst opgenomen in de GIP. 

Naast de GIP werd er ook een pre-GIP gemaakt waarvan het onderwerp aansluit bij de GIP en hierbij werd toegevoegd. De pre-GIP handelt over anomalieën van water. Het heeft dezelfde structuur als de GIP, enkel wordt dit in tweevoud gemaakt. Naast de Nederlandstalige versie is er een Engelstalige versie. Dit is een troef, zeker in wetenschappen. Wetenschappelijke artikels zijn vaak Engelstalig, dit is een goede voorbereiding naar het hoger onderwijs toe.

Zoals bovenstaande figuur is de GIP een puzzel waarvoor er verschillende puzzelstukjes in elkaar vallen.
Voor de realisatie van een GIP moeten de geziene leerinhouden op een correcte manier aan elkaar gekoppeld worden.
Niet enkel de samenhang van de leerinhouden komt aan bod maar ook veel vakoverschrijdende eindtermen. Zo moet de leerling zelfstandig contacten leggen met een bedrijf (hier Taminco). Communicatie is bijgevolg heel belangrijk, zowel naar het bedrijf toe als naar de begeleiders vanuit de school.
Bij de uitvoering van de analyse leert de leerling zelfstandig werken en werk te plannen. Zo moeten bijvoorbeeld alle nodige reagentia aanwezig zijn.
Het is ook een troef voor de leerling om over een bepaald gebied meer te ontdekken. Op deze manier kan de leerling zich reeds een beeld vormen wat een bepaald beroep, zoals laborant, inhoudt. Dit is enerzijds mogelijk bij de realisatie van de GIP op zichzelf, anderzijds wordt er ook de mogelijkheid gecreëerd om met mensen in het werkveld in dialoog te gaan. 

Het maken van een GIP is bijgevolg een goede leerschool, zowel voor leerlingen die als doel hebben verder te studeren als voor leerlingen die in het beroepsleven willen stappen.

Jaarplannen (DCO)

Een jaarplan is een werk- en planningsdocument waarin de timing, inhouden en doelstellingen van het leerplan worden opgenomen.
Het dwingt je als leerkracht actief na te denken over de realistische planning van het jaar. Hierbij is belangrijk de nodige tijd en aandacht te besteden aan de opbouw van dit werkdocument. De samenhang tussen de verschillende leerinhouden wordt beter zichtbaar waardoor je de volgorde kan bepalen en deze bijgevolg op een structurele manier kan overbrengen naar de leerlingen. 
Door het opstellen van het jaarplan bewaak je de samenhang en continuïteit in het leerproces van de leerlingen, schooljaargebonden als over de schooljaren heen. Het maakt ook vakoverschrijdende samenwerking met collega’s mogelijk. Tenslotte zorgt dit ervoor dat een interimaris een leidraad heeft. Het is duidelijk wat reeds gezien werd, wat nog moet gezien worden en welke timing hiervoor is uitgetrokken. 
Het sterktepunt van een jaarplan is dat het een groeidocument is dat continu wordt bijgewerkt. Zo vermindert enerzijds de planlast over de jaren heen en wordt er anderzijds efficiënter en effectiever gewerkt. Door de continue aanpassingen op basis van ervaringen, nieuwe afspraken of de schoolkalender worden de inhouden en de doelstellingen van het leerplan zo optimaal mogelijk gerealiseerd.

Ik bestudeerde een jaarplan biologie uit het 3^de jaar richting wetenschappen (2u/w) uit mijn stageschool. Deze jaarplanning is gebaseerd op het leerplan biologie 2^de graad ASO 2u/w VVKSO met leerplannummer D/2012/7841/004.

Op deze school zijn alle planningsdocumenten conform de regels van de school, zo is er uniformiteit tussen de verschillende documenten. Deze documenten komen op smartschool, er wordt bijgevolg transparant gewerkt.

Het document dat ik kon inzien is het persoonlijk planningsdocument van de vakleerkracht. Zij kiest ervoor zelf een planning te maken en dit nadien om te zetten in het schooldocument.

Het document start met de vermelding van het schooljaar, gevolgd door het leerplan, de klas en de vakleerkracht. Het jaarplan is verticaal ingedeeld in de schooltrimesters.

Horizontaal is het jaarplan ingedeeld in: 

• Periode (timing)
• Leerinhouden
• Didactische werkvormen (naast onderwijsleergesprek, powerpoint, oefeningen, proeven, filmfragmenten)
• Leerplandoelstellingen
• Gemeenschappelijke eindtermen wetenschappen
• Vakgebonden eindtermen biologie
• Specifieke eindtermen biologie 2^de graad
• Vakoverschrijdende eindtermen
  

Deze jaarplanning is een good practice. Het is duidelijk wanneer er aan welke eindtermen gewerkt wordt. Spreiding hiervan is vlot te overzien. De eindtermen en leerplandoelstellingen worden vermeld aan de hand van een nummer. Reeds op de jaarplanning wordt nagedacht over de didactische werkvormen. Dit is zeker een meerwaarde als er extra materiaal voorzien moet worden. Of als er een gastspreker wordt uitgenodigd. Door hierover op voorhand na te denken kan je dit inplannen in samenspraak met collega's.
De VOETEN worden enkel vermeld bij de extra activiteiten of opdrachten.

Tenslotte viel me op dat de extra's en de verdiepingsdoelstellingen in een andere kleur worden weergegeven. Dit zorgt ervoor dat het overzicht bewaard blijft. Als er door omstandigheden iets geschrapt moet worden, moet je niet de uitgeschreven leerplandoelstellingen opzoeken in het jaarplan. Ook zijn uitbreidingsleerinhouden die niet aan bod kwamen letterlijk doorstreept, op deze manier kan je nadien gemakkelijker reflecteren. 

Ik kan hieruit besluiten dat een jaarplan heel belangrijk is, zowel voor een beginnende leerkracht als een meer ervaren leerkracht. Het dwingt je na te denken over je planning, dit is zowel een voordeel voor jezelf als naar de leerlingen toe.

Handelingsgericht werken in het Sint-Laurensinstituut (PP PPC/BEG)

In het kader van de PP-opdracht voor PPC en begeleiding interviewden Jarno, Charlotte en ik Leen. Leen geeft reeds 11 jaar wiskunde in het Sint-Laurensinstituut te Zelzate. We toetsten de 7 principes van handelingsgericht werken af aan de praktijk in deze school.

Veel kijk- en luistergenot!